[vanhoamientay.com] Nếu có dịp về Trà Vinh, về với Ba Động, miền duyên hải mang nhiều vẻ đẹp thiên nhiên, bạn đừng quên thưởng thức món ăn từ loài giáp xác sinh sống ở đây mà dân gian gọi là con chù ụ.
Cái tên chù u có lẽ xuất phát từ hình dáng quều quào, mang một gương mặt sù sụ, buồn khó chịu. Chù ụ có hình dáng tương tự cua đồng. Hai càng đỏ hoe, to và kềnh càng, nhiều thịt, trên mai lại có những vết hằn sần sùi giống như hoa văn. Chù ụ được bắt về rửa sạch đất, cát, dùng tay gỡ bỏ yếm cho rồi để ráo trước khi chế biến thành nhiều món ăn, thịt ngon giòn và rất đặc trưng.
Chù ụ luộc nước dừa xiêm
Đơn giản nhất có thể kể đến món chù ù luộc nước dừa xiêm, nước dừa xiêm nấu sôi, thả chù ụ vào, chỉ một lát là chù ụ chín. Món này thường ăn kèm rau sống, dưa leo, cà chua… với muối tiêu chanh, chù ù luộc nước dừa dân dã như mang hương vị mặn mòi của miền quê ven biển miền tây. Có lẽ do cái duyên tiền định nào đó mà dừa xiêm ở đây cũng ngọt hơn những nơi khác, điều đó góp phần giúp món ăn này thêm ngon hơn, ngọt hơn.
Chù ụ nướng
Người ta thường nói “nhất nướng, nhì chiên…” nếu muốn ăn món nóng giòn thì sẵn bếp than hồng ta đem chù ụ đi nướng, cứ trở tay đều chù ụ chín đỏ, giòn rụm, dùng tay xé từng ngoe, càng chù ụ chấm với muối tiêu, món này có thể ăn chơi, hay ngồi hóng mát ngọn gió từ biển thổi vào lồng lộng và nhâm nhi vài ly rượu đế. Quả là không có gì hạnh phúc bằng những phút giây này. Về miền Tây và cảm nhận cuộc sống của mảnh đất nơi đây.
Cầu kỳ với chù ụ rang me
Cầu kỳ nhất là món chù ụ rang me. Chù ụ được làm sạch rồi bỏ lên chảo xào với dầu, hành và tỏi đập dập. Sau đó cho nước cốt me vào và nêm nếm cho vừa miệng, món ăn đòi hỏi phải có vị chua ngọt. Món này được làm rất nhanh, chỉ cần khoảng 10 phút là đã có dĩa chù ụ bốc mùi thơm ngào ngạt. Sắc xanh của cải xà lách, sắc đỏ của chù ụ và sắc nâu của nước me… trông rất bắt mắt. Mới nhìn vào đã có cảm giác thèm và không chần chừ. Thịt chù ụ duyên hải Trà Vinh rất chắc, nước cốt me thấm vào từng xớ thịt, làm khách ăn là ghiền!
Đặc biệt vỏ chù ụ rất giòn. Người ăn có thể nhai luôn vỏ với thịt chù ụ. Cũng như các loài tám cẳng hai càng khác, chù ụ chứa nhiều can-xi, nhất là phần vỏ.
Thiên nhiêu ưu đãi cho người dân nơi đây những đặc sản rất tuyệt vời và qua bàn tay của người dân đã góp phần đưa những món ăn tưởng chừng rất dân dã trở thành một nét trong văn hóa văn hóa ẩm thực Việt Nam.
Băng Tâm tổng hợp
Làng nghề Vĩnh Hựu, làng nghề bó chổi
Làng nghề Vĩnh Hựu – “Xóm chổi” ngày nào bây giờ đã trở thành làng nghề Vĩnh Hựu thực thụ. Làng nghề bó chổi Vĩnh Hựu, huyện Gò Công Tây, Tiền Giang nằm dọc theo con kênh Vàm Giồng êm đềm quanh năm rợp mát bóng dừa. Nơi đây có diện tích vườn dừa nhiều nhất của huyện.
Câu chuyện của Chổi
Nghề bó chổi que dừa ở Vĩnh Hựu đã có từ lâu, thời gian đầu chỉ có vài chục hộ, nhưng đến nay đã phát triển rất mạnh. Lúc đầu người ta dùng cây ráng mọc hoang dại theo mương rạch, dòng kênh và sông cửa Tiểu. Có lúc phải bơi xuồng đến tận vùng giáp biển Tân Thành đem về phơi khô rồi dùng dây lạt dừa nước (dây lạt dừa nước là vỏ của phần dưới thân cây dừa nước chẻ nhỏ, đem phơi), bó thành chổi để quét nhà. Vì cây ráng là cây mọc hoang nên dần dà nguồn nguyên liệu làm chổi bị hiếm, hơn nữa cây chổi làm từ nguyên liệu này dáng bị thô. Nên người ta hay thế bằng tàu cau. Trước đây, cây cau được nhà vườn sử dụng triệt để vì ngoài tàu cau dùng làm chổi, thân cau già còn dùng để cất nhà, che trại. Trái cau dùng ăn trầu, không thể thiếu trong các tiệc cưới, hỏi. Cau tươi không sử dụng hết sẽ được tách ra lấy ruột phơi khô bảo quản. Cau khô còn được dùng trong công nghệ nhuộm nên lúc bấy giờ.
Do chiến tranh loạn lạc, vùng Vĩnh Hựu là trọng điểm đánh phá ác liệt của địch nên vườn cau điêu tàn, nguồn nguyên liệu cạn kiệt.
Nhiều người không thể bỏ nghề truyền thống, họ dần chuyển qua bó chổi bằng que dừa. Nghề bó chổi bằng que dừa bắt đầu thịnh hành sau những năm đầu thập niên 70.
Câu chuyện của làng nghề
Nghề bó chổi que dừa ở làng nghề Vĩnh Hựu đã có từ lâu, Theo các cụ cao niên trong xã cho biết, nghề bó chổi đã xuất hiện ở địa phương từ khoảng thập niên 40 của thế kỷ XX. Thời gian đầu chỉ có vài chục hộ, nhưng đến nay đã phát triển rất mạnh.
Tuy không được nhắc đến ồn ào, nhưng cây chổi que dừa của bà con ở làng nghề Vĩnh Hựu đã giải quyết việc làm cho hàng trăm người dân ở một làng quê nông thôn mới.
Đến các ấp Bình An, Phú Quý, Thạnh Thới, bạn cũng sẽ bắt gặp cảnh các chị em cùng ngồi bên nhau để bó những cây chổi từ que dừa rất nhộn nhịp. Chổi que dừa của làng nghề Vĩnh Hựu đã có mặt khắp các nơi từ các tỉnh miền Đông đến vùng châu thổ đồng bằng sông Cửu Long làm nên “thương hiệu” cho một vùng đất.
Người bó chổi sau khi có nguyên liệu từ que dừa, còn phải sắm thêm dây gân (dây nylon loại dùng câu cá) buộc và vót cây trúc thành những tấm mỏng vừa phải, dày độ 2 mm để bó cặp theo thân chổi cho chắc chắn. Công đoạn để sản xuất chổi bắt đầu từ làm “mái” – tức bộ phận dùng để quét. Đó là việc kết que dừa lại với nhau và ốp với miếng bẹ dừa, thân trúc đã chẻ đủ độ dài để hình thành sơ bộ hình dáng chiếc chổi. Công việc này đòi hỏi phải khéo tay.
Sau khi đã có “mái”, có thể chuyển giao tiếp cho các lao động nhỏ tuổi hơn để làm “cán”. Bấy giờ, với một cây cọc chôn sâu phía trước nối những sợi dây gân và chiếc búa nhỏ để trợ lực, người thợ sẽ chọn những thanh bẹ ngắn hơn, một đầu vót nhọn hình mũi tên để chèn thêm vào thân và cán chổi cho no đầy, rồi buộc chắc lại cho tròn trịa, vừa tay người cầm. Tiếp đó là công đoạn nện cho chặt những thanh bẹ dừa chẻ nhỏ vào thân chổi.
Công đoạn cuối, người thợ sẽ kiểm tra lại toàn bộ các chỗ buộc, chỉnh sửa cho hình dáng cây chổi bung ra đẹp mắt và sẽ cắt bỏ những phần dư thừa, làm chổi gọn và tiện cho người sử dụng. Nhiều khi, qua công đoạn cắt tỉa này, phần dôi ra có thể tận dụng để làm những chiếc chổi nhỏ hơn, tăng thêm thu nhập cho người lao động.
Bình thường, một người lao động có thể bó được hơn 20 cây chổi, người thâm niên tuổi nghề thì bó rất nhanh và khéo, hơn 30 cây mỗi ngày.
Sản phẩm chổi que dừa của làng nghề Vĩnh Hựu đã có mặt khắp các nơi từ các tỉnh miền Đông đến vùng châu thổ đồng bằng sông Cửu Long.
Làng nghề bó chổi ở Vĩnh Hựu đã tồn tại hơn nửa thế kỷ. Ở mỗi giai đoạn, người làm ra chổi không ngừng cải tiến và hoàn thiện sao cho vừa đẹp vừa bền, tạo sự tin dùng cho khách hàng. Gần đây có thêm một sáng kiến mới ở làng nghề Vĩnh Hựu, người ta dùng que dừa pha trộn với que lá dừa nước (lá lợp nhà) để tạo ra cây chổi có độ bền, chắc và tận dụng nguồn nguyên liệu dồi dào sẵn có ở địa phương.
Cá linh non mùa nước nổi
[vanhoamientay.com] Như thông lệ hàng năm, cứ đến khoảng rằm tháng 7 âm lịch, khi con nước từ thượng nguồn sông Mê Công cuồn cuộn đổ về, nước lũ bắt đầu lên nhanh tại các huyện đầu nguồn vùng Đồng Tháp Mười và Tứ giác Long Xuyên. Và đây cũng là lúc bà con vùng thượng nguồn sông Cửu Long bắt đầu vào mùa đánh bắt cá linh non – một trong những sản vật đặc trưng của mùa nước nổi.
Mùa nước nổi ở miền Tây thường bắt đầu từ khoảng tháng 6 đến tháng 10 âm lịch hằng năm. Vào những ngày đầu mùa, cá linh non được bán tại chợ Long Xuyên, tỉnh An Giang lên đến 100.000-120.000 đồng/kg. Càng về sau, cá linh xuất hiện nhiều hơn, đến khi gần cuối mùa giá lại rẻ hơn.
Cá linh đầu mùa, hay người dân còn gọi là cá linh non, được xem là ngon nhất. Vì lúc này, cá linh chưa quá lớn, xương chưa cứng, thịt ngọt, bụng cá có mỡ nên ăn rất béo. Cá linh non thích hợp để chế biến thành nhiều món ăn ngon, kết hợp với nhiều hương vị đặc trưng của mùa nước nổi. Trong đó, có thể kể đến món cá linh non kho nước dừa, hay nhúng lẩu chua, nhúng mắm.
Cá linh non đầu mùa là vậy, bước sang tháng 8 âm lịch, cá đã lớn gấp đôi, cỡ bằng ngón tay. Thời điểm này, cá ngon nhất là món canh chua nấu với bông điên điển và bông súng đồng, hay chiên giòn chấm nước mắm me cũng có thể “chấp nhận được”. Đến khi lũ rút, chuẩn bị xuống giống vụ lúa Đông-Xuân thì cá linh mới thật sự hết “mùa”…
Cùng với cá linh non, những sản vật đặc trưng của mùa nước nổi cũng bắt đầu xuất hiện trong đó, có thể kể đến điên điển – một loài cây bình dị nhưng lại có bông nở vàng rực theo các mé sông. Do có hương vị đặc biệt, lại rất giòn, ngọt nên bông điên điển thường được người dân dùng để chế biến thành nhiều món ăn. Trong đó, bông điên điển ăn kèm với lẩu cá linh nấu chua là đặc sản chỉ có ở mùa nước nổi.
Cá linh non kho nước dừa có lẽ là món ăn rất được nhiều người ưa chuộng. Ðối với món ăn này, cá linh non trước tiên phải làm sạch. Cá không cần đánh vảy nhưng phải bỏ đi phần ruột, sau đó tẩm gia vị cho vừa ăn. Ðối với món cá linh non kho nước dừa, gia vị tẩm ướp phải từ nước mắm cũng làm từ cá linh, và phải kho trong nồi đất mới đúng vị.
Món cá linh kho nước dừa sẽ ngon hơn khi dùng với cơm nóng, ăn kèm một ít lá sầu đâu non và thêm trái me dầm. Vị đăng đắng, chua chua cộng với vị ngọt bùi béo ngậy của cá linh đầu mùa sẽ là hương vị khó quên cho những ai thưởng thức.
Ðối với món ăn này, công đoạn sơ chế cá linh cũng không khác gì nhiều so với các món ăn khác.Tuy nhiên, cá linh cần phải ướp thêm ít tỏi băm nhuyễn, ít tiêu xay cho thêm đậm hương vị. Nước nấu lẩu cũng không kém phần quan trọng làm nên món ăn. Thông thường, người dân hay chọn nấu bằng giấm hoặc me để tạo vị chua cho nước lẩu. Tuy nhiên, nếu cầu kỳ hơn, có thể chọn trái bứa hoặc bần chín để tạo hương vị. Món ăn không chỉ ngon, mà còn lạ miệng và hấp dẫn.
Cá linh non là món ăn dân dã rất đặc trưng đầu mùa nước nổi. Trong những ngày đầu lũ, mỗi khi có dịp về ĐBSCL, du khách phương xa đừng nên bỏ qua “khúc biến tấu” từ đặc sản cá linh, một đặc ân tự nhiên chỉ tìm thấy duy nhất do dòng Mê Công ban tặng.
Theo Cà Mau Online
Chuối nướng mỡ hành dân dã
[vanhoamientay.com] Thế hệ 8x, 9x miền Tây chắc hẳn chưa quên được vị ngọt của chuối cùng với vị béo ngậy nhưng thơm lừng của mỡ hành. Sài Gòn cái gì cũng có nhưng lại thiếu cái vị mằn mặn của món chuối nướng mỡ hành.
Chuối xiêm nướng rồi thoa mỡ hành, một món độc đáo của người dân miền Tây mà những vị khách thân thiết là những cô cậu học trò trên đường đi học về. Vừa trò chuyện, vừa chia nhau những quả chuối nướng thơm lừng, ai đã từng trải qua kỉ niệm tuổi thơ này chắc rằng sẽ không bao giờ quên được.
Sài Gòn món gì cũng có nhưng đôi khi có những thứ rất khó tìm. Nhắc đến những món quà quê, trong lòng những đứa con xa xứ bỗng thấy xốn xang.
Để làm món chuối này, thoạt nhìn bạn sẽ thấy rất đơn giản, chỉ là chuối nướng và mỡ hành thôi, nhưng không phải vậy nhé. Hãy chọn những trái chuối xiêm vừa chín tới để chuối nướng ngon cần có bí quyết riêng, để cho da chuối có màu đẹp và thẳng khi nướng thì phải lột vỏ và phơi nắng chuối trong vòng 30 phút, sau đó sẽ nướng với than vừa lửa, tránh quá nóng, và trở tay thật đều. Như thế trái chuối sẽ chín từ từ bên trong và rất dẻo.
Xẻ một đường tách phần thân ra làm hai, thoa một tí mỡ hành đã nêm thêm tý muối và tý đường vào tạo độ mằn mặn và ngòn ngọt, cộng với cái béo ngậy của dầu ăn tạo một hương vị rất khác biệt,
Trái chuối nướng ngòn ngọt được chan một xíu mỡ hành vừa mặn của muối, vừa ngọt của đường kết hợp với một chút vị béo của dầu ăn. Nếu ăn nóng ngay khi chuối chín thì không còn gì ngon bằng.
Nếu dạo một vòng Sài Gòn mà vẫn chưa tìm ra món ăn này thì các bạn thử trổ tài xuống bếp thực hiện ngay nhé.
[vanhoamientay.com] Nếu có dịp về Trà Vinh, về với Ba Động, miền duyên hải mang nhiều vẻ đẹp thiên nhiên, bạn đừng quên thưởng thức món ăn từ loài giáp xác sinh sống ở đây mà dân gian gọi là con chù ụ.
Cái tên chù u có lẽ xuất phát từ hình dáng quều quào, mang một gương mặt sù sụ, buồn khó chịu. Chù ụ có hình dáng tương tự cua đồng. Hai càng đỏ hoe, to và kềnh càng, nhiều thịt, trên mai lại có những vết hằn sần sùi giống như hoa văn. Chù ụ được bắt về rửa sạch đất, cát, dùng tay gỡ bỏ yếm cho rồi để ráo trước khi chế biến thành nhiều món ăn, thịt ngon giòn và rất đặc trưng.
Chù ụ luộc nước dừa xiêm
Đơn giản nhất có thể kể đến món chù ù luộc nước dừa xiêm, nước dừa xiêm nấu sôi, thả chù ụ vào, chỉ một lát là chù ụ chín. Món này thường ăn kèm rau sống, dưa leo, cà chua… với muối tiêu chanh, chù ù luộc nước dừa dân dã như mang hương vị mặn mòi của miền quê ven biển miền tây. Có lẽ do cái duyên tiền định nào đó mà dừa xiêm ở đây cũng ngọt hơn những nơi khác, điều đó góp phần giúp món ăn này thêm ngon hơn, ngọt hơn.
Chù ụ nướng
Người ta thường nói “nhất nướng, nhì chiên…” nếu muốn ăn món nóng giòn thì sẵn bếp than hồng ta đem chù ụ đi nướng, cứ trở tay đều chù ụ chín đỏ, giòn rụm, dùng tay xé từng ngoe, càng chù ụ chấm với muối tiêu, món này có thể ăn chơi, hay ngồi hóng mát ngọn gió từ biển thổi vào lồng lộng và nhâm nhi vài ly rượu đế. Quả là không có gì hạnh phúc bằng những phút giây này. Về miền Tây và cảm nhận cuộc sống của mảnh đất nơi đây.
Cầu kỳ với chù ụ rang me
Cầu kỳ nhất là món chù ụ rang me. Chù ụ được làm sạch rồi bỏ lên chảo xào với dầu, hành và tỏi đập dập. Sau đó cho nước cốt me vào và nêm nếm cho vừa miệng, món ăn đòi hỏi phải có vị chua ngọt. Món này được làm rất nhanh, chỉ cần khoảng 10 phút là đã có dĩa chù ụ bốc mùi thơm ngào ngạt. Sắc xanh của cải xà lách, sắc đỏ của chù ụ và sắc nâu của nước me… trông rất bắt mắt. Mới nhìn vào đã có cảm giác thèm và không chần chừ. Thịt chù ụ duyên hải Trà Vinh rất chắc, nước cốt me thấm vào từng xớ thịt, làm khách ăn là ghiền!
Đặc biệt vỏ chù ụ rất giòn. Người ăn có thể nhai luôn vỏ với thịt chù ụ. Cũng như các loài tám cẳng hai càng khác, chù ụ chứa nhiều can-xi, nhất là phần vỏ.
Thiên nhiêu ưu đãi cho người dân nơi đây những đặc sản rất tuyệt vời và qua bàn tay của người dân đã góp phần đưa những món ăn tưởng chừng rất dân dã trở thành một nét trong văn hóa văn hóa ẩm thực Việt Nam.
– Em ạ! Chỉ còn hai ngày nữa là chúng mình sẽ làm lễ thành hôn, nên anh thấy cần phải thú thực với em về một vài mối tình vụng trộm lăng nhăng của anh.
Vị hôn thê của chàng vội cười:
– Ồ! Sao anh khéo vẽ vời đến thế. Anh quên rằng anh đã kể tất cả và xin lỗi em ngày hôm kia rồi hay sao.
Chàng bèn nhăn mặt:
– Phải, anh nhớ đã kể hết cho em, thế nhưng còn chuyện đêm hôm qua nữa chứ!